“Giọt nước tràn ly” sau sự kiện Terra và stETH
Xét về lượng tài sản đang nắm giữ của 3AC rơi vào khoảng 18 tỷ USD (theo The Block) và 1 đến 1.5 tỷ USD tài sản nợ thực (net liabilities).
Sau chuỗi sự kiện xấu trước đó của Terra và stETH, tâm lý cộng đồng đang rơi vào trạng thái hoảng loạn. Sự kiện 3AC nổ ra sẽ là “giọt nước tràn ly” khiến thị trường giảm sâu.
Thêm một yếu tố cực kỳ quan trọng khác là các lệnh thanh lý của các bên cho vay (lenders) của 3AC sẽ khiến thị trường giảm với biên độ lớn.
3AC là một trong 5 quỹ đầu tư “lớn nhất” thị trường crypto, ở cả hai nghĩa:
- Có lượng tiền đầu tư vào các dự án thuộc top *Lớn nhất*
- Có lượng tiền vay nợ thuộc top *Lớn nhất* (vay nhiều từ BlockFi, Aave) và nhiều bên khác chưa công bố.
*Vì sao sự kiện này lại ảnh hưởng mạnh đến các nền tảng lending?
Hình dung thế này:
Nếu người đi vay 100 triệu VND từ bên cho vay thì khi bị thanh lý ⇒ người đi vay sẽ chịu thiệt hại.
Nhưng nếu người đi vay 100 tỷ thì khi bị thanh lý ⇒ nền tảng cho vay bị ảnh hưởng vì khoản nợ này không chắc sẽ được trả (cho tới khi bị thanh lý) và lenders sẽ lỗ nếu giá tài sản giảm trước khi họ kịp bán ra.
Liên lụy đến các nền tảng lending
Vì 3AC là quỹ rất thích vay mượn sử dụng đòn bẩy, hiểu đơn giản là nếu 3AC muốn mua 10 tỷ USD BTC với đòn bẩy 5x, họ có thể vay 8 tỷ USD BTC từ các lenders và sử dụng 2 tỷ USD của mình. Khi 3AC mở vị thế long:
- Nếu giá BTC tăng 10% ⇒ 3AC có thêm 2 tỷ USD.
- Nếu giá BTC giảm 10% thì vị thế 3AC bị 3AC mất 2 tỷ đô ⇒ Còn 8 tỷ.
Nếu 3AC lỗ vượt khoản tiền họ deposit vào ban đầu (trừ khoản vay) tức là mức lỗ trên 10% ⇒ Lúc này những bên cho 3AC vay sẽ chịu áp lực. 3AC chắc chắn sẽ mất 2 tỷ và họ cần phải trả nợ khoản còn lại. Điều này sẽ được các bên cho vay theo dõi rất kĩ và sẽ yêu cầu bên đi vay (3AC) bơm thêm tài sản như một phần bảo chứng thêm vì dụ trù khi giá BTC giảm mạnh.
Chẳng hạn:
- Nếu giá BTC giảm mạnh quá mức ban đầu 3AC deposit vào thì lenders sẽ yêu cầu 3AC trả một phần khoản nợ để đảm bảo an toàn cho bên cho vay không mất tiền.
- Nếu giá BTC giảm quá mạnh và vượt mức nhất định ⇒ 3AC sẽ bị margin call, nghĩa là bên lenders sẽ gọi và yêu cầu gia tăng thêm tài sản thế chấp/trả nợ một phần để bảo đảm an toàn cho bên cho vay.
3AC có những lựa chọn như sau:
- Nếu họ đồng ý trả nợ ⇒ An toàn.
- Nếu họ không đồng ý trả nợ ⇒ Lenders sẽ lấy lượng BTC của 3AC deposit vào ban đầu để bán ra ⇒ Yếu tố gây sập thị trường nếu lượng BTC của bên đi vay lớn ⇒ Trả lại 3AC phần còn lại nếu dư (thường sẽ có quy tắc cho vay là tỉ lệ LTV- Loan to Value không được lớn hơn 70-85% tuỳ lenders).
- Nếu 3AC không đồng ý trả nợ và bên lenders có thoả thuận, trao gửi niềm tin cho nhau ⇒ Cho phép 3AC duy trì thêm một thời gian.
*Trường hợp thứ 3 sẽ khiến lenders rơi vào nguy hiểm khi họ không thể bán lượng BTC thế chấp của 3AC ra vì tin tưởng 3AC và để giá BTC trôi xuống thấp hơn ⇒ lúc này lenders sẽ phải chịu thua lỗ.
Ví dụ rõ nhất: Trường hợp của AAVE trong vụ stETH khi:
- Giá stETH rơi khỏi peg.
- Chịu thêm áp lực từ các quỹ lớn đã dump trước đó.
- Thanh khoản của stETH là có hạn tùy theo lượng mà Lido Finance cung cấp ra thị trường thứ cấp (vì là một tài sản mô phỏng cho lượng ETH stake trên Ethereum để bù lại cho tính thanh khoản).
Kết quả: Một số lenders như AAVE khi thanh lý tài sản của bên đi vay đã không đủ thanh khoản để bán vì càng bán thì lenders càng lỗ.
Đó là chưa kể các lenders của 3AC còn cho nhiều bên khác vay, hoặc vay từ các lenders khác. Nếu vị thế của 3AC khiến lenders thua lỗ, các nhà đầu tư khác hoảng loạn vì thị trường giảm ⇒ rút đồng thời ⇒ áp lực rút tiền như vậy sẽ khiến lenders khủng hoảng vì họ cũng phụ thuộc vào những bên đi vay lớn như 3AC.
Đó có thể là lí do tại sao gần đây các lenders như Celsius bị buộc phải đóng nạp rút.
Bài học cho các nhà đầu tư
Quỹ ko phải là thần thánh
Các quỹ đầu tư sở hữu tiềm lực tài chính dồi dào, đội ngũ nghiên cứu chuyên về cơ hội nhằm đem lại lợi nhuận cho tổ chức của mình. Về cơ bản, trong quá trình hoạt động, họ sẽ có những khoản đầu tư mang lại lợi nhuận lớn, song songvới đó, là các khoản lỗ. Điều đó cho thấy tỉ lệ thành công hay thất bại của các quỹ không phải luôn luôn cao hơn các nhà đầu tư nhỏ lẻ.
Một trong những điểm quỹ có lợi thế hơn chúng ta là vị thế khi họ sẽ được ưu tiên đầu tư sớm ở mức giá chiết khấu tốt hơn so với nhà đầu tư ở thị trường thứ cấp. Chính vì vậy, đối với danh mục đầu tư của các quỹ, chúng chỉ nên được dùng để tham khảo dựa trên sự uy tín và performance của quỹ đó.
Ngoài ra, chúng cũng được xem là cơ sở đánh giá giúp chúng ta lọc các dự án tốt, tuy nhiên, nếu có đầu tư theo thì mong mọi người suy xét nhiều khía cạnh bao gồm:
- Vị thế của quỹ đã mua ở mức nào.
- Mức độ chấp nhận rủi ro hay trường phái đầu tư của quỹ này ra sao? (như 3AC là chấp nhận rủi ro lớn).